Ingevolge art. 15.33 van de wet Milieubeheer kan de gemeente ter bestrijding van de kosten verbonden aan de verwijdering van huishoudelijke afvalstoffen een heffing instellen. Hieraan kan een ieder worden onderworpen die al dan niet krachtens een zakelijk of persoonlijk recht, feitelijk gebruik maken van een perceel ten aanzien waarvan een verplichting tot inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. Terzake van de belastingheffing in het kader van de afvalstoffenheffing wordt een gedifferentieerd tarief gehanteerd, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen eenpersoons-, tweepersoons- en meerpersoonshuishoudens.
Vanaf 2020 is het reinigingsrecht voor het beheer van bedrijfsafval komen te vervallen.
De opbrengsten van de afvalstoffenheffing kunnen uitsluitend worden aangewend ter dekking van de lasten voortvloeiende uit de inzameling en verwijdering van huishoudelijke afvalstoffen. Hieronder wordt ingevolge de Wet Milieubeheer eveneens begrepen één of meerdere centrale plaatsen waar burgers hun afval kunnen inleveren.
Voor 2020 zijn de tarieven voor de afvalstoffenheffing geïndexeerd met 2%.